Boerenportretten: Siebe Klaas Bokma

22 januari 2018

Boerenportretten: Siebe Klaas Bokma

Iedere twee weken interviewt Janna van der Meer een boer over zijn veranderende leven als agrarisch ondernemer (m/v).

“Goedkoop eten bestaat niet: het heeft altijd zijn prijs. Nu wordt die kunstmatig laag gehouden door de EU.”

Om bij de melkveehouderij van Siebe Klaas Bokma (33) te komen, moet je met een bootje over het water. Hij boert namelijk, samen met zijn ouders, op het eiland De Gouden Boaiem tussen Heeg en Woudsend. Dit weidevogel reservaat van 157 hectare pachten ze van Staatsbosbeheer. Er staan twee boerderijen. Siebe Klaas woont met zijn vrouw en kinderen aan de oostkant ter hoogte van Smallebrugge. Het bedrijf is biologisch en Siebe Klaas melkt er 74 jerseykoeien.

Hij vertelt: “Veel boeren begrijpen niet dat we hier geld verdienen. Je mag er in hun beleving niks: niet spuiten, niet kunstmest strooien, niet maaien voor juni en dan alleen nog maar als er geen vogels zitten, enzovoort. Maar ons ligt het. We zijn met de natuur opgegroeid en waren als jongens altijd in het veld, met vader mee: eieren zoeken en jagen.

Familie
Mijn vrouw, Pytsje, en ik wonen hier sinds 2013. Van medewerker beheer voor Staatsbosbeheer werd ik boer. Ik vind het een prachtige uitdaging om land rendabel te maken, met respect voor de natuur. De agrarische kennis die ik nodig heb, kan ik bij mijn familie vinden. We zitten met zes familieleden in de VOF. Het feit dat ik iets anders heb geleerd, geeft vrijheid in denken. Op de middelbare landbouwschool redeneert men meestal toch de intensieve kant op.

Ik wil laten zien dat het anders kan en ik geloof dat de huidige massaproductie geen stand zal houden. Ze komen al terug op de diepteontwatering. Bovendien kost dit systeem de burger veel geld. Er moeten premies voor de landbouw worden afgedragen aan Europa, de waterschapsbelasting stijgt en kades worden opgehoogd, omdat het land zakt. Goedkoop eten bestaat niet: het heeft altijd zijn prijs. Nu wordt die kunstmatig laag gehouden door de EU.

Zorgplicht
Daarnaast voel ik me ook rentmeester. Ik ben opgevoed met de bijbel en vind daardoor dat ik een zorgplicht heb voor de schepping. Bijvoorbeeld: als de koeien weiden laten ze overal plukjes lang gras staan. Als je een hoge productie wilt halen, moet je die regelmatig afmaaien. In het broedseizoen doen wij dat niet, omdat de weidevogels in die plukjes, dekking kunnen zoeken tegen roofdieren en er mugjes in leven die tot voedsel dienen.

Maar misschien heb ik gemakkelijk praten: Wij pachten ons land voor een lagere prijs dan waarvoor de gemiddelde boer zijn land koopt. Dat geeft ons de ruimte.

Tegen de tijd dat mijn kinderen volwassen zijn, ben ik bang dat Friesland in twee kampen is verdeeld: zo’n 80% intensief en 20% natuur inclusief of biologisch. Dat is funest voor de weidevogels. De provincie zou kerngebieden voor hun moet aanwijzen, in samenwerking met Theunis Piersma en andere onderzoekers. Koop de boeren in die gebieden af, of bied ze iets aan. Laat ze ondernemen onder bepaalde voorwaarden. Dat kan, daarvan zijn wij het bewijs. Het subsidiestelsel is nu te vrijblijvend. De regeling Agrarisch Natuurbeheer  bestaat bijvoorbeeld al meer dan twintig jaar en levert veel te weinig op.

Fosfaatwetgeving
De overheid moet het mogelijk maken om minder intensief te boeren. Neem nou de fosfaatwetgeving. Die is gebaseerd op de intensieve veehouderij. Wij melken gemiddeld 4500 liter per koe per jaar, maar men begint pas te rekenen bij 5626 liter. Wij moeten dus dezelfde fosfaatrechten betalen als wanneer we 5626 liter zouden melken. De vele boeren die meer dan 10.000 liter per koe melken worden daarentegen bevoordeeld. Omdat het rekenplafond daarop is vastgesteld. Melk je bijvoorbeeld 13.000 liter, dan hoef je niet meer te betalen dan iemand die 10.000 liter produceert. Wij moeten dus relatief meer fosfaatrechten betalen, terwijl we minder melk leveren. Dat is niet rechtvaardig.

Toch ben ik vol goede moed: de consument wordt steeds kritischer en dat biedt kansen. Ik wil me verder ontwikkelen en biologisch dynamisch worden. We staan al op de wachtlijst. Verder hebben we bij de provincie een aanvraag voor een nieuwe stal ingediend. Het wordt een rond gebouw, dat mooi in het landschap past. Door de ronde vorm kunnen de koeien niet in een hoek worden gedreven. Dat is belangrijk voor vee met hoorns.

Daarnaast houd ik van deze plek. Je zou hier in de lente eens moeten komen kijken: het is een paradijs!

De serie Boerenportretten wordt mogelijk gemaakt door: Platform Natuurlijke Veehouderij / Natural Livestock, Boerengilde, Burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide, Living Lab Natuurinclusieve Landbouw, Boerennatuur, Friese Milieu Federatie  en Vogelbescherming Nederland.