De wolf: moeten we bang zijn?

21 juni 2018

De wolf: moeten we bang zijn?

Al eeuwen lang leven mens en wolf zij aan zij, en zelden wordt een mens aangevallen of gedood. Toch kent Europa vele verhalen over wolven die een spoor van dood en vernieling aan richten. Vier mogelijke oorzaken zijn hiervoor aan te wijzen.

Hondsdolheid
De belangrijkste oorzaak is hondsdolheid. Voor 1900 kwam deze ziekte over heel Europa voor, maar met de komst van moderne medicijnen en vaccinatiemogelijkheden is de ziekte teruggedrongen en inmiddels is vrijwel heel Europa vrij van hondsdolheid. Tijdens de laatste fase van deze ziekte verliest een wolf alle angst en gaat als een dolle op pad waarbij hij alles bijt wat hij tegenkomt. Omdat hondsdolheid ook voor mensen dodelijk was, kon een wolf op één dag veel slachtoffers maken. Nu Europa vrij is van hondsdolheid komen dit soort aanvallen ook niet meer voor.

Mensen als prooidier
In zeldzame gevallen werden in voorbije eeuwen mensen zelf als prooidier gezien, maar telkens was er sprake van bijzondere omstandigheden en incidentele gevallen. Het aanbod van natuurlijke prooidieren was extreem laag en ook vee was vaak moeilijk te krijgen voor wolven. Soms betrof het ook hybriden van wolf en hond, die geen angst voor de mens vertoonden. Na het doden van die ene wolf of hybride in kwestie, was het probleem verholpen en bleven verdere incidenten uit (Linell et al 2002).

Verdediging
Door eeuwen lange vervolging heeft de wolf geleerd de mens te mijden. Om risico’s te vermijden zal hij meestal proberen te vluchten voor mensen. Wanneer een wolf in het nauw gedreven wordt kan hij aanvallen om zichzelf te redden. Ook als een herder een wolf aanvalt om zijn schapen te beschermen, kan deze zichzelf verdedigen met alle risico’s van dien. In middeleeuws Europa was dit een groot risico, vooral ook omdat veelal jonge kinderen er met de schaapskudde op uit gestuurd werden.

Tegenwoordig zijn er in Europa nauwelijks meer herders en zitten jonge kinderen op school. Een dergelijk treffen is dus een grote zeldzaamheid geworden. Overigens was het ook toen meestal de wolf die aan het kortste eind trok en het leven liet. Meer informatie in dit onderzoeksrapport.

Voeren van wolven
Een vierde reden voor wolven om mensen aan te vallen is het voeren van wolven door mensen. Uit Amerika is bekend dat wolven daarvan na verloop van tijd zo opdringerig kunnen worden dat ze mensen lastig gingen vallen. Uiteindelijk moesten in Amerika deze opdringerige dieren gedood worden om grotere problemen te voorkomen.

Aanvallen door wolven op mensen komen tegenwoordig nauwelijks meer voor. Tijdens de laatste 50 jaar van de vorige eeuw zijn er in Amerika, Europa en Rusland slechts 17 slachtoffers gevallen, waarvan de helft betrekking had op hondsdolheid dat toen nog heerste. Er is een afname van het totaal aantal wolvenaanvallen over de afgelopen eeuwen waar te nemen. Een afname die vooral verband houdt met de toename van wild als potentiële prooi, de afname van hondsdolheid en de verandering in landbouwcultuur, waarbij jonge kinderen niet meer met schaapskudde de ‘hei’ op gestuurd worden.

Bron: website Wolven in Nederland, voor meer informatie kijk op www.wolveninnederland.nl