Hybride warmtepomp snelste manier om woningen te verduurzamen

Adviesbureau Berenschot rekende op basis van een landelijk model de kosten en CO2-uitstoot van vier verduurzamingstrajecten met al dan niet hybride warmtepompen door. De Stichting Samen Energie Neutraal kwam op basis van het scannen en doorrekenen van een aantal veel voorkomende type woningen tot dezelfde conclusies.

De hybride warmtepomp is een warmtepomp die voor de piekvraag gebruik kan maken van een kleine gasketel. De grootste hoeveelheid warmte wordt echter geleverd door een elektrisch aangedreven luchtwarmtepomp, en dat betekent een grote reductie van het gasverbruik van een gemiddeld huishouden, en daarmee de CO2-uitstoot. De hybride warmtepomp mag zich dan ook verheugen in warme belangstelling van energiebedrijven en de gassector.

Voorstanders van gasloos wonen en all-electric-varianten, zoals gemeenten en woningcorporaties, denken dat een gasaansluiting de verduurzaming van dewoonomgeving tegenhoudt. Elektrische warmtepompen zijn duurder dan hybride varianten, wat betekent dat eerder gekozen wordt voor de variant met gasaansluiting. Bovendien blijft de woning voor verwarming afhankelijk van gas, en dus van fossiele brandstof.

Goedkoper

Juist het verschil in aanschafkosten is volgens Sen-voorzitter Pieter Brink een belangrijk voordeel ten opzichte van de volledig elektrische variant: “De verduurzaming wordt geremd door extreme bedragen die worden genoemd. De gemiddelde woningeigenaar heeft geen €30.000 of €40.000 liggen om zijn huis energieneutraal te maken. Dan redden we het niet. De eerste stap is een effectieve en een betaalbare oplossing.”

De Stichting besloot daarom voor verschillende woningtypen door te rekenen wat de meeste effectieve en betaalbare opties waren om te verduurzamen. Tot hun verrassing bleek dat voor alle typen hetzelfde te zijn: de hybride warmtepomp in combinatie met zonnepanelen, op het eigen dak of via een postcoderoosregeling. “Het rendement verschilt per type, maar het patroon is identiek.” Stroom uit eigen opwek zorgt er volgens Sen voor dat de woonlasten gelijk blijven of zelfs afnemen.

CO2-uitstoot

Bureau Berenschot kwam op basis van hun landelijk model eveneens tot de conclusie dat hybride warmtepompen de aangewezen weg voorwaarts zijn, zegt Bert den Ouden, sectorleider Energie bij Berenschot. Een hybride warmtepomp vereist minder aanpassingen aan het huis op gebied van bijvoorbeeld isolatie en vloerverwarming dan een volledig elektrische variant. “Het gaat sneller. En omdat het zo snel gaat, zou je in 2035 al de hele bestaande woningvoorraad kunnen hebben verduurzaamd.”

Om diezelfde reden is ook de CO2-uitstoot in de periode tot 2050 -het moment dat de CO2-uitstoot tot nul gereduceerd zou moeten zijn- lager dan bij de uitrol van volledige elektrische warmtepompen, aldus de Berenschot-man. Het duurt nu eenmaal langer voordat elektrische warmtepompen de plek van volledig gasgestookte ketels hebben ingenomen.

Een bijkomend voordeel is dat de overstap naar hybride in plaats van volledig elektrische warmtepompen zorgt voor minder pieken in het elektriciteitsnet -de helft minder, volgens het model van Berenschot. Bovendien kunnen hybride warmtepompen bijdragen aan het balanceren van het net, door gas af te nemen op momenten dat er een grote elektriciteitsvraag is.

Kanttekeningen

Zowel Berenschot als de Stichting Samen Energie Neutraal (Sen) gaan ervan uit dat de groei van de groengasproductie de komende jaren voldoende is om aan de gasvraag van hybride warmtepompen te voldoen -die vraag ligt een stuk lager dan de huidige gasvraag van woningen. Dat telt flink mee in de berekeningen voor de CO2-reductie. Ook gaan beide organisaties er vanuit dat huizen in de loop der jaren steeds beter zullen worden geïsoleerd. Berenschot tenslotte gaat er bovendien vanuit dat alle nieuwbouw wordt voorzien van volledig elektrische warmtepompen, en dat op termijn, na 2050, ook de hybride warmtepompen zullen worden vervangen door elektrische varianten.

En er zijn meer kanttekeningen. De Stichting Samen Energie Neutraal kijkt in het eigen rapport naar de financiering. Idealiter, schrijven zij, zouden banken of financieringsinstellingen renteloze leningen of leningen tegen maximaal 1% verstrekken aan mensen die een hybride warmtepomp willen aanschaffen. Maar ook met een rente tot 4% betaalt een bewoner volgens het rapport minder aan energie en onderhoudskosten dan voorheen aan energielasten.

Ook de installateurs hebben een belangrijke rol. “Er moet nog een flinke slag gemaakt worden bij de installatiebranche”, zegt Den Ouden. Het afstellen en inregelen van een warmtepomp is een ingewikkeldere klus dan het ophangen van een CV-ketel, en vereist ook meer monitoring en nazorg om tot de juiste energieprestaties te komen. “Het moet natuurlijk wel zo zijn dat alleen de piek gas vraagt.”

Bron: Energia