Koploper Diederik Sleurink

14 december 2018

Koploper Diederik Sleurink

“Het romantische beeld van de man met stok die de hele dag met zijn schaapjes door bos en beemd struint, klopt niet meer.”

De eerste schaapskudde in Fryslân die voor landschapsbeheer werd ingezet, was van Diederik Sleurink (52), eigenaar van het bedrijf Wylde Weide. Inmiddels telt het bedrijf bijna 1500 schapen. Dat zijn zes kuddes, die in drie gemeenten (Meppel, Drachten en Leeuwarden) en bij het Fryske Gea hun werk doen. Het hoeden en verzorgen van de dieren kan hij al lang niet meer alleen en daarom heeft hij gemiddeld 4 fte aan personeel in dienst.

Diederik: “Ik voel me op en top schaapherder hoor, maar het romantische beeld van de man met stok die de hele dag met zijn schaapjes door bos en beemd struint, klopt niet meer. Ik ben ook boer én vooral ondernemer. Ik lever met Wylde Weide  een dienst aan gemeenten, natuurorganisaties en particuliere natuurbeheerders. Samen met de opdrachtgever bekijk ik de terreinen en bespreek ik de natuurdoelen. Daarna kom ik met een advies voor de begrazingsdruk en werkwijze.

Heide
Heide is een cultuurlandschap dat ooit door overbegrazing is ontstaan. Er is meer dan 2500 hectare heidegebied in Fryslân, een fractie van wat er vroeger was. We willen deze laatste gebieden bewaren, omdat heide rijk is aan biodiversiteit. Je vindt er hagedissen, adders, slangen, sprinkhanen, libellen, vlinders en vogels, die zich juist daar thuis voelen Als je heide niet onderhoudt, zullen er steeds meer struiken en grassen in gaan groeien. Uiteindelijk wordt het bos.

Schapen kunnen dit op een natuurvriendelijke manier verhinderen. Gewoon door ze het gras en de boompjes op te laten vreten. Maar dan wel op de goede momenten en ook zo, dat je rekening houdt met broedvogels en de kwetsbare delen van de vegetatie.

Het mooie van zo’n schaapskudde, die van het ene natuurterrein naar het andere trekt, is dat de schapen van alles verspreiden. In hun vacht, onder de hoeven en in de mest nemen ze zaden van planten en insecten mee. De natuur is in Fryslân heel versnipperd. Bij begrazing door schaapskuddes worden deze terreinen met elkaar verbonden.

Parasieten
Mijn kuddes lopen overigens niet alleen op de heides. Ook in stedelijke gebieden doen ze hun werk, door er de groene gebieden te onderhouden. In Drachten en Leeuwarden zijn prachtige stukjes stadsnatuur, waar we met onze kuddes bijdragen aan natuurlijke variatie en aan meer bloeiende planten tussen het gras.

Helaas krijgen schapen daar soms last van myiasis, dus zeg maar, van maden in de wol. Je hebt er namelijk veel hondendrollen en groene containers. Ideale broedplaatsen voor deze parasieten. We moeten daar wel preventief tegen behandelen, anders lijden onze dieren te veel en gaan ze er soms zelfs aan onderdoor.

Ik probeer zo weinig mogelijk antiparasitaire middelen te gebruiken, omdat deze ontzettend slecht zijn voor insecten en het bodemleven. De schapen poepen deze insecticiden immers weer uit en daardoor komen ze in de grond. Je moet voortdurend afwegingen maken tussen dierenwelzijn, milieu en bedrijfskosten.

Schapen kunnen ook last hebben van wormen. Die parasiet proberen we zoveel mogelijk onder controle te houden, door de lammetjes weerstand te laten opbouwen. Alleen als de infectiedruk hoog is, krijgen ze ter ondersteuning een behandeling met wormmiddelen. Onze volwassen schapen hebben, vergeleken de gewone boerderij schapen, overigens weinig last van wormen, omdat ze in natuurbegrazing vrijwel dagelijks op een schoon stuk gras of heide komen. Daardoor is de infectiedruk in de kuddes erg laag.

Biodiversiteit
Mijn missie is het vergroten van de biodiversiteit. Schaapskuddes zijn een beproefde methode om daaraan bij te dragen. In 2014 bleek dat nog eens goed uit een onderzoek waar provincie Fryslân aan meebetaalde, met bijna juichende conclusies. Daarom begrijp ik ook niet waarom de overheid deze vorm van natuurbeheer niet steviger omarmt en er niet voor een langere termijn op in wil zetten. Sinds ik begon, zijn er heel wat herders bijgekomen en wij moeten allemaal om dezelfde kortdurende contracten strijden. 

Het beroep van schaapherder is overigens prachtig om te doen. Ik ben boerenzoon, werkte jaren als landbouwjournalist en zag dat dit een goed bedrijfsconcept was. Dat is het nog steeds, daarvan ben ik overtuigd. Mijn eerste zorg is dat het goed genoeg draait om de rekeningen te betalen en vooral mijn personeel. Wat er overblijft is voor mij en mijn gezin. Gelukkig staan zij helemaal achter me. Voor aanvullend inkomen schrijf ik artikelen voor agrarische vakbladen. Zo blijf ik ook midden in het leven staan.

De serie Koplopers wordt mogelijk gemaakt door: Boerengilde, Burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide, BoerenNatuur, Friese Milieu Federatie, Staatsbosbeheer, It Fryske Gea, Landschapsbeheer Friesland, NoorderlandMelk en Natural Livestock Farming.