Nederland achterblijver klimaat

6 september 2012

Nederland achterblijver klimaat

Waar zouden de landelijke verkiezingen over moeten gaan vroeg de Leeuwarder Courant aan een aantal deskundigen en ondernemers. Onder de titel ;Nederland achterblijver klimaat; stond gisteren in de LC een bijdrage van FMF directeur Hans van der Werf.

Nederland achterblijver klimaat

Het is belangrijk om te kiezen, want de landelijke verkiezingen hebben stevige consequenties voor de wijze waarop Nederland omgaat met de omvorming naar een meer duurzame samenleving. Een onderwerp waar de Friese Milieu Federatie zich sterk voor maakt. Helaas krijgt dit thema in de discussies nog niet de aandacht die het verdient. In deze tijden van crisis gaat alle aandacht uit naar werkgelegenheid en het eigen huishoudboekje. Ook belangrijk, maar wat de meeste mensen zich nog niet realiseren is dat we in Nederland de komende jaren voor een omslag staan die vergaande consequenties heeft en waar we nu al rekening mee moeten houden. Een omslag naar een groene economie en een omslag naar een consumptiepatroon dat minder schade toebrengt aan onze leefomgeving.

Het is nodig dat ook de politiek zich daar meer van bewust wordt en keuzes maakt en richting geeft aan deze lange termijn vraagstukken. De natuur- en milieuorganisaties willen dit in de verkiezingen onder de aandacht brengen door de lancering van een klimaatwijzer (http://www.klimaatkeuze.nl/)

Duurzame ontwikkeling sluit aan op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen, aldus de definitie van de VN-commissie Brundtland uit 1987. Duurzame ontwikkeling heeft te maken met de vraag hoe we omgaan met de verandering van ons klimaat. We krijgen te maken met stijgende energie- en voedselprijzen en we willen een omslag maken naar meer duurzame vormen van energie.

Nederland liep ooit voorop met het klimaatthema. In 1989 waren wij één van de eerste landen die klimaatverandering opnamen in een beleidsplan. In hetzelfde jaar organiseerde Nederland de eerste internationale ministeriële klimaatconferentie. Nederland heeft daarmee hard gewerkt aan het op de wereldkaart zetten van dit mondiale thema en was één van de pioniers. Inmiddels ligt dit ver achter ons. Het huidige kabinet Rutte heeft de CO2 reductie doelstelling naar beneden bijgesteld. Uit cijfers die door de Europese Commissie zijn gepubliceerd, blijkt dat ons land achterblijft bij de realisatie van de Europese doelstellingen voor het terugbrengen van de CO2 uitstoot (20% reductie in 2020 ten opzichte van 1990).

Maar ook op het terrein van energietransitie lopen we stevig uit de pas. In 2010 haalde Nederland slechts 3,8% van alle verbruikte energie uit duurzame bronnen. Hier is sinds 2006 nauwelijks verandering in gekomen. Van alle EU landen scoren alleen Groot-Brittannië, Malta en Luxemburg slechter. Duitsland zat in 2010 op 17%. In Nederland hoopt men in 2020 uit te komen op 10 tot 12%, ook al een neerwaartse bijstelling (was 14%). Andere Europese landen, als Denemarken en Duitsland, voeren een consistent duurzaam energiebeleid en lopen voor in de het aandeel duurzame energie als onderdeel van de totale energieproductie. Denemarken zet in op windenergie en Duitsland op zonne-energie. Bronnen die we ook in Nederland volop hebben. Inmiddels is er in beide landen een hele industrie ontwikkeld en wordt hun kennis geëxporteerd. Een gemiste kans voor Nederland.

De kilmaatwijzer van de natuur- en milieuorganisaties zet de standpunten van politieke partijen over energie en klimaatoplossingen op een rij en deelt scores uit voor de duurzaamheid van dat beleid. Uit de klimaatwijzer blijkt dat nagenoeg alle partijen duurzaamheid belangrijk vinden. De manier waarop dat handen en voeten krijgt in concrete plannen verschilt echter nogal. Er zijn partijen die pleiten voor extra belastingen voor vervuilend gedrag, zoals een milieubelasting op fossiele brandstoffen en een btw-verhoging voor vlees. Andere ideeën zijn om positief gedrag te belonen, zoals belastingen te verlagen en door juridische en fiscale barrières te slechten voor de productie van (lokale) energie, zoals zonne-energie.

Allemaal prima ideeën. Waar het de meeste partijen echter aan ontbreekt, is een consistente lijn en een visie en ambitie voor de langere termijn. Het is erg ad hoc, gericht op snelle actie. Wat bijvoorbeeld mist is de omschakeling naar duurzame (lokale) eigen energieproductie via wind en zon via een meerjarig aanpak, te beginnen met het opheffen van fiscale en juridische hobbels op korte termijn. Daar profiteren op lange termijn alle burgers van, maar dan zal er wel een politieke wil moeten zijn. Op 12 september bepaalt de kiezer of zij ook behoefte heeft aan dergelijk beleid gericht op de langere termijn. De vraag is: blijven we een achterblijver in Europa op het gebied van duurzame ontwikkeling of worden we weer een serieuze speler?

Hans van der Werf

Directeur Friese Milieu Federatie