Opinie | Is ons weer nog wel voorspelbaar?

17 september 2025

Dit opiniestuk is geschreven door An de Wrede en Rienk Oldersma

Is ons weer nog wel voorspelbaar?

De zomer heeft ons opnieuw laten voelen hoe kwetsbaar we zijn. Het was uitzonderlijk warm, zonnig én heel erg droog: Juni begon met veel warme dagen en in de loop van de zomer zagen we de grond verdorren. Waterbedrijven riepen op tot zuinig gebruik. De herfst zette vroegtijdig in: veel bomen lieten in augustus hun bladeren al vallen en het fruit hing al weken eerder rijp aan de takken. We hadden in augustus zelfs al grondvorst. Het lijkt erop dat het weer zich niet langer houdt aan de regels die we ooit dachten te kennen.

We beschikken over satellieten, radars en supercomputers die met precisie de weerkaarten produceren. Toch voelen de voorspellingen steeds minder betrouwbaar. Niet omdat onze kennis tekortschiet, maar omdat het weer zelf wispelturig is geworden. Klimaatverandering heeft de stabiele patronen waar we tot nu toe op konden rekenen, ontregeld. De cyclus van seizoenen was vaste waarde, maar het weer wordt grilliger. Extremen komen vaker voor.

Het verstoort onze persoonlijke beleving; maar dat niet alleen. Het raakt onze voedselvoorziening, ons drinkwater en ook onze gezondheid. Bomen die te vroeg hun bladeren laten vallen, vogels die eerder uit hun ei kruipen, fruit dat veel eerder rijp is: het zijn geen toevallige verschijnselen, maar alarmsignalen. Onze ecosystemen raken uit balans en zullen niet zomaar herstellen. Wat wij als een ‘uitzonderlijke zomer’ ervaren, betekent voor planten en dieren een verstoring van levenscycli, waar ze zich niet zomaar aan kunnen aanpassen.

De gevolgen reiken verder dan ons eigen gemak (warm weer kan ook best fijn zijn) of ongemak. Boeren en tuinders zien hun inkomsten onzeker worden. Waterbeheerders worstelen met tekorten. Gezondheidsexperts waarschuwen voor hittestress in de steden. En ecosystemen raken in disbalans.

Politici en bedrijven dragen hierin een grote verantwoordelijkheid. Halfslachtige beloften en vrijblijvende klimaatdoelen volstaan niet meer. Wat nodig is, is moed: om te investeren in duurzame energie, om landbouw en industrie ingrijpend te hervormen, en om burgers niet alleen te vragen minder water te gebruiken of te stoppen met het gebruik van chemische middelen in huis en tuin, maar hen ook perspectief te bieden op een leefbare toekomst.

We kunnen ons maar schrap zetten in weer in wind. De regenjas moet vaker mee, de zonnebrand moet in de tas. De stormverzekering zal echter ook stijgen, evenals de kosten voor   wateroverlast. Toch kunnen ook wij, als burgers, het verschil maken. Elke keer dat we naar het stemhokje gaan, kleding kopen, boodschappen doen of een reis boeken, maken we keuzes die bijdragen aan het probleem óf aan de oplossing. We moeten ons als mensen, als samenleving, beter schikken naar wat wel en niet (meer) kan. De vraag is niet langer of de natuur ons ontglipt, maar hoe snel.