Terugblik | GroenLunch: De toekomst van Fryslân is niet aan de overheid

28 november 2025

De Groenlunch laat zien waarom Fryslân nu moet kiezen voor de toekomst

Een zaal vol nieuwsgierige Friezen

De groenlunch was binnen korte tijd volgeboekt en werd goed bezocht. De sfeer was open, actief en nieuwsgierig. Arjen Droog, de enthousiaste directeur bestuurder van het Planbureau Fryslân, nam ons mee in de vragen waar Friesland de komende decennia voor staat. Hij deed dat op een heldere en prikkelende manier, waardoor iedereen in de zaal mee kon denken over de keuzes die we nu moeten maken.

Brede welvaart vraagt om keuzes die verder gaan dan vandaag

Arjen liet zien dat brede welvaart niet alleen gaat over economie, maar ook over ruimte, sociale samenhang en gezondheid. Keuzes die we nu maken hebben gevolgen voor de mensen die later in Fryslân wonen. Het Planbureau volgt deze ontwikkelingen door economische, ruimtelijke en sociale gegevens te combineren. Dat geeft een eerlijk en compleet beeld van hoe het echt gaat.

De demografische druk neemt snel toe

Het aantal mensen boven de vijfenzestig groeit veel sneller dan voorgaande generaties. Over dertig jaar is deze groep ongeveer twee keer zo groot als in 2010. In de cijfers over verhuisstromen was tot ongeveer 2018 te zien dat de emigratie uit Fryslân onder nul bleef. Daarna begon het vertrek ineens toe te nemen. Het Planbureau onderzoekt hoe deze verandering is ontstaan.

Een belangrijk inzicht is dat mensen boven de vijfenzestig niet één groep vormen. Sommigen zijn vitaal en actief. Anderen hebben meer ondersteuning nodig. Dat zijn verschillende leefwerelden die in grafieken vaak worden samengevoegd tot één lijn. Tegelijkertijd gaan veel mensen met pensioen terwijl er weinig jongeren bijkomen op de arbeidsmarkt. Dat zet druk op de toekomst van werk en zorg.

28 november 2025

Hoe blijft Fryslân in 2040 economisch sterk

In 2040 heeft Fryslân ongeveer tweeëntwintig en een half duizend minder mensen op de arbeidsmarkt. Dat is een stevige puzzel waar nog geen vaste oplossing voor ligt. Veel mensen die nu werken in kantoren, de zorg en het welzijn gaan met pensioen. Dat betekent minder zorg terwijl de behoefte stijgt. Een richting die Arjen benadrukte is investeren in gezond oud worden. Wie gezond eet, beweegt en leeft heeft minder snel ondersteuning nodig. Dat vermindert de toekomstige druk op mantelzorg en vergroot de brede welvaart.

De ruimte slimmer gebruiken

De ruimtelijke vraagstukken zijn groot, maar niet onmogelijk. Als we bestaande ruimte beter benutten, bijvoorbeeld door grote woningen op te delen in kleinere appartementen, kunnen we meerdere doelen tegelijk dienen. Het aantal huishoudens stijgt snel en de verwachting is dat er tot 2040 nog eens achtentwintigduizend huishoudens bij komen. Alleen weilanden volbouwen is niet de enige weg. We moeten anders kijken naar wat we al hebben.

28 november 2025

Samen vooruit

Het Planbureau werkt aan vier toekomstscenario’s voor Fryslân. Deze scenario’s worden voor de gemeenteraadsverkiezingen gepubliceerd zodat inwoners kunnen meedenken over de richting van de provincie. Daarbij speelt de vraag hoe we een veerkrachtige economie bouwen. Fryslân is sterk in water, maritieme kennis, bodem en circulaire economie. Door deze sectoren verder te ontwikkelen kan Fryslân economisch groeien en tegelijk toekomstbestendig worden. De groenlunch maakte duidelijk dat de keuzes voor de komende jaren niet alleen bij de overheid liggen. De toekomst van Fryslân is niet aan de overheid.

Presentatie en nieuwsbrief

Wil je rustig verder lezen en de opvallende inzichten nog eens bekijken, dan kun je de presentatie van Arjen via de onderstaande link openen. Als je graag als eerste hoort wanneer de volgende Groenlunch plaatsvindt, meld je dan aan voor onze nieuwsbrief. Zo blijf je betrokken bij alles wat er in Fryslân in beweging komt.

Klik hier voor Arjen zijn presentatie:

Presentatie van Arjen