Van intentie naar duurzaam gedrag: hoe maken we de omslag? 

12 maart 2025

Op donderdag 11 maart vond de XXL Groenlunch plaats bij de CycleUp Hub in Leeuwarden, een inspirerende bijeenkomst georganiseerd door Friese Milieu Federatie (FMF) in samenwerking met NHL Stenden en Planbureau Fryslân. Met ruim 40 deelnemers gingen we in gesprek over de uitdagingen en kansen van duurzame gedragsverandering. Want hoewel de wens voor een circulaire samenleving breed gedragen wordt, blijkt het daadwerkelijk omzetten van intenties in actie nog altijd een flinke uitdaging, wat bleek uit de cijfers die Wies Kooistra van Planbureau Fryslân deelde uit de Monitor Klimaat en Milieu. 

De kracht van Brede Welvaart
Een van de opvallende inzichten van de middag kwam van Annalies Brijker van NHL Stenden, die Bianca Harms verving als spreker. Ze benadrukte het belang van Brede Welvaart, waarbij niet alleen economische groei telt, maar ook sociale en ecologische aspecten meewegen. Toch zien we in de media dat economische duurzaamheid nog steeds de boventoon voert. 

Hiermee werd een belangrijk punt aangestipt: hoe zorgen we ervoor dat duurzame keuzes en circulaire initiatieven net zo veel of misschien wel meer aandacht krijgen als economische groei? En hoe kunnen we de media inzetten om een gedragsverandering te stimuleren? 

Is duurzaam echt duur?
Uit het publiek kwamen veel scherpe opmerkingen en kritische vragen. Eén opmerking vatte de kern van het probleem treffend samen: “Duurzaam is niet duur, maar rommel is te goedkoop.” En dat past goed bij de oproep van Tess Schram om naar een nieuw ‘normaal’ te kijken. Zolang goedkope, niet-duurzame producten de norm blijven, blijft het voor consumenten lastig om voor circulaire alternatieven te kiezen. Hier ligt niet alleen een verantwoordelijkheid voor bedrijven en overheden, maar ook voor de consument zelf. 

Van idee naar actie
Naast deze discussies gaven de sprekers praktische handvatten om duurzame gedragsverandering te bevorderen: 

• Wies Kooistra (Planbureau Friesland) presenteerde inzichten uit de Monitor Klimaat & Milieu en liet zien welke factoren bepalend kunnen zijn voor duurzaam gedrag;
• Annalies Brijker (NHL Stenden) deelde communicatiestrategieën die helpen om duurzame keuzes aantrekkelijker te maken;
• Tess Schram (FMF) bracht inspirerende voorbeelden van circulaire initiatieven die in Friesland al succesvol zijn. Zo vertelde ze ook over het nieuwe project ‘Heel Friesland repareert’.

Download hier de presentaties

Heel Friesland repareert
Het project ‘Heel Friesland repareert‘ is een initiatief van FMF dat zich richt op het stimuleren van reparatie en hergebruik in Fryslân. We willen repareren toegankelijker, zichtbaarder en vanzelfsprekender maken. We versterken bestaande initiatieven zoals repair cafés, stimuleren nieuwe samenwerkingen en werken samen met gemeenten, provincie en organisaties om inwoners te helpen langer met hun spullen te doen. Daarnaast nodigen we bedrijven en scholen uit voor workshops, gastlessen en pop-up repair cafés, en inspireren we inwoners om kapotte spullen te laten repareren in plaats van weg te gooien. Ook betrekken we onderwijsinstellingen, zodat jongeren kennismaken met de waarde van repareren.  

Wil je zelf ook een Repair café opstarten of heb je een idee voor initiatief? Neem dan contact op met FMF! 

Samen vooruit
De XXL Groenlunch bewees dat er veel energie en enthousiasme is om samen de transitie naar een circulaire samenleving te versnellen. Het gesprek over duurzame gedragsverandering stopt hier niet – laten we samen blijven werken aan een toekomst waarin duurzaam de norm is. En wees een ambassadeur: neem de volgende keer een buurman of vriendin mee!