Versnel aanpak veenoxidatie in Natuurgebieden

Versnel aanpak veenoxidatie in Natuurgebieden

Maandag 20 juni presenteerde Urgenda in Den Haag een pakket van 40 oplossingen voor extra CO₂-reductie om zo in 2020 een kwart van de CO₂-uitstoot te verminderen ten opzichte van 1990. Deze reductie is nodig vanwege de uitspraak van het Gerechtshof en de Rechtbank Den Haag exact 4 jaar geleden.

De Friese Milieufederatie (fmf) en Natuurmonumenten hebben één van de oplossingen aangedragen: het versnelt vernatten van veen in natuurgebieden. Door de oxidatie van veen komt er namelijk CO₂ vrij, een belangrijk broeikasgas. In heel Nederland wordt er jaarlijks 7 Mton uitgestoten uit het veen, een hoeveelheid vergelijkbaar met 2 (kleine) kolencentrales. Ook lijden veel veengebieden in Nederland aan verdroging met als gevolg dat de leefgebieden van veel diersoorten achteruitgaat. Een voorbeeld hiervan is natuurgebied De Deelen. De diepontwatering in de omliggende veenweidepolders onttrekt water aan het moeras waardoor de rijkelijk aanwezige blauwgraslanden nagenoeg zijn verdwenen. Er wordt zoveel water onttrokken dat er zelfs water moet worden aangevoerd. Een oplossing is om de grondwaterstand te verhogen waardoor er CO₂-uitstoot wordt voorkomen en de natuur zich kan herstellen: een win-win. Vaak liggen er al plannen op de plank om de natuurgebieden en omliggend gebieden te vernatten, maar deze plannen hebben niet altijd de hoogste prioriteit.

In Nederland is er binnen de noemer NatuurNetwerk Nederland (NNN) al afgesproken het bestaande natuurareaal te vergroten met ruim tienduizend hectare aan nieuwe natuur op veengrond. Het NNN moet uiterlijk in 2027 klaar zijn. De plekken zijn al aangewezen en de plannen liggen klaar. In Fryslân gaat het om zo’n 800 hectare veengebied die nog moet worden aangekocht en ingericht. Het gaat om afronding van bestaande natuurgebieden zoals De Alde Feanen, De Fluezen en de Rottige Meenthe. Vanwege de kritische staat van de Nederlandse natuur en de hoge CO₂-uitstoot van veen, pleiten wij er voor om de plannen voor deze gebieden versneld uit te voeren.

Een mooi voorbeeld van een project wat snel opgepakt kan worden is het project “De Mieden op z’n mooist” in de gemeente Achtkarspelen. Daar liggen mogelijkheden om natuurdoelen, landbouwdoelen en recreatie met elkaar te verbinden.  Door een gedeelte van deze plannen al in 2019 en 2020 te realiseren, is er landelijk zo’n 0,13 – 0,26 Mton CO₂-reductie realiseerbaar voor eind 2020. Om de projecten te versnellen is er wel extra geld nodig. De kosten zijn ten opzichte van andere klimaatmaatregelen zoals ondergrondse CO₂-opslag erg goedkoop. Bovendien is vernatting van het veen een zeer efficiënte maatregel aangezien het direct werkt en het bovendien ook winst oplevert voor natuur, landbouw en landschap. Kortom: wij zien eigenlijk geen reden waarom we dit voorstel niet meteen gaan uitvoeren.

Hans van der Werf, fmf
Arjen Kok, Natuurmonumenten