De FMF stapt in bij de Circulaire Bustour! Bushalte 3: Kringlooplandbouw
FMF gaat op Circulaire Bustour! Bushalte 3: Kringlooplandbouw
Tijdens de landelijke week van de Circulaire Economie (3 t/m 7 februari) ging de FMF met de bus langs Friese inspiratoren rond het thema voedsel en brede welvaart. De Vereniging Circulair Friesland organiseerde deze Tour Circulair i.s.m. SPARK the movement. Iedereen die nijsgjirrich is naar de circulaire economie was welkom om in te stappen. En wij zijn nijsgjirrich naar inspirerende voorbeelden uit Fryslân!
- Het programmaHet programma schetst een vergezicht van brede welvaart en een blue zone in Fryslân, landbouw zonder bestrijdingsmiddelen en herstel van de relatie tussen producent en consument en concreet een proeverij van zuivere melkproducten bij Buurvrouw Durkje en een wetenschappelijke onderbouwing van circulaire economie in een passende omgeving: icoongebouw Biosintrum.
In de komende dagen nemen we u mee langs de 4 bushaltes van onze Circulaire Bustour. Vandaag stappen we in bij halte 3 ‘Kringlooplandbouw’, daarna volgt bushalte 4 ‘Circulaire Economie’ Reist u met ons mee?
Bushalte 3. Kringlooplandbouw
Kennismaking en proeverij op de boerderij van Buurvrouw Durkje
Vandaag stoppen we bij Kaasmakerij Buurvrouw Durkje in Vegelinsoord. We maken kennis met een jonge, ambitieuze en tikkeltje tegendraadse boerin. Durkje melkt 18 kleine koeien, heeft geen stal, maakt kaas van rauwe melk en heeft een duidelijke menig over de toekomst van de landbouw.
In een spiksplinternieuw schuurtje voor workshops worden we hartelijk door Durkje ontvangen. Op de gedekte tafel staan diverse zuivelproducten uitnodigend op ons te wachten. Je kunt hier terecht om alles te leren over het traditionele zuivel maken. En Durkje vertelt graag over haar bedrijf.
Kaasmakerij Buurvrouw Durkje is een jong familiebedrijf, dat in 2012 van start ging met een kleinschalige kaasmakerij van moeder Tryntsje en dochter Durkje met inmiddels tal van andere zuivelproducten. Dochter melkt de koeien en mem maakt de kazen. Man Andre is lid van de VOF en onderhoudt het machinepark. Een droom voor moeder en dochter, die gerealiseerd werd toen Durkje – naast boerin ook arts-assistent – op het platteland ging wonen. De passie voor haar koeien klinkt door alles heen.
Helaas loopt Durkje in de praktijk tegen allerlei barrières aan in het huidige landbouwsysteem. Zo is de regelgeving is gebaseerd op koeien die leveren aan de melkfabriek. De megaproductie van deze koeien staat in geen verhouding tot de bescheiden melkproductie van Durkjes koeien. En aangezien de kosten voor fosfaatrechten gekoppeld zijn aan de melkproductie per koe geijkt op de gangbare ‘productie-koe’, maakt zij onevenredig veel kosten. Natuurlijk zou de melkproductie per koe wel omhoog kunnen door ‘brok’ bij te voeren, maar dit staat haaks op haar bedrijfsfilosofie. In de landbouw moet je streven naar balans in plaats van groei. Ze vindt het kolder dat toekomstige jonge boeren nog steeds insteken op groei van hun bedrijf. “We hebben niet meer koeien nodig, maar juist meer grond!”
Op Durkjes kleinschalige melkveebedrijf lopen de koeien zo veel mogelijk buiten in de wei, waar ze kruidenrijk gras eten. Ze worden zo min mogelijk bijgevoerd. Wanneer ze wel eens krachtvoer krijgen wordt dat zorgvuldig samengesteld en bevat het bijvoorbeeld geen mais. Ze produceren melk op eigen kracht. En ook de kalfjes mogen hiervan drinken. Buurvrouw Durkje is een biologisch bedrijf. Helaas zijn de kosten voor een kleinschalig bedrijf om het predicaat biologisch te voeren dermate hoog dat Durkje overweegt daarmee te stoppen. Dat is natuurlijk wel jammer. Volgens haar zou het helpen wanneer de overheid deze kosten subsidieert of in ieder geval korting geeft om daarmee haar beoogde transitie van de landbouw te ondersteunen.
Tijdens de rondleiding over het bedrijf krijgen we een indruk van haar werkwijze, die gericht is op de kringloopgedachte en lokale samenwerking. Zo kocht ze als verharding voor de oprit roosters van een oude ligboxstal via marktplaats en ook de grote, nieuwe melkkoeltank is op die manier aangeschaft. We ontdekken dat ze samenwerkt met een gangbare grootschalige buurman-boer, die recent de overstap naar biologische landbouw maakte. Ze vinden elkaar in hun gezamenlijke passie. Douwe Miedema van De Nije Mieden zegt het zo: “kwantitatief boeren gaat wat mij betreft ten koste van de biodiversiteit en de kwaliteit van onze melk. Ik vind het uitdagend om bewust te boeren.” Het is een plezierige samenwerking met Miedema. Hij levert de melk en heeft geïnvesteerd in een nieuwe zuivelruimte met boterkarn op zijn bedrijf voor het maken van karnemelk en boter. Buurvrouw Durkje zorgt voor de koelcellen en de pasteur-machine voor het verhitten van de melk. Daarnaast wisselen ze fosfaat uit, die Miedema over heeft en Buurvrouw Durkje te kort heeft. Uit deze samenwerking komen prachtige zuivelproducten voort. Volgens Miedema is deze zuivel zo lekker, omdat de melk rijk is aan onverzadigde vetzuren en mineralen door het kruidenrijk gras dat de koeien eten; ook het beetje krachtvoer dat de koeien krijgen bestaat uit een zorgvuldig samengesteld mengsel van oude granen zonder maïs of tarwe en tot slot is de rauwe melk slechts verwarmd om ziektekiemen te doden en het product langer houdbaar te maken (pasteuriseren).
En die zuivelproducten mogen we proeven na de rondleiding. De rauwe boeren melk, yoghurt en kazen van Buurvrouw Durkje smaken inderdaad verrukkelijk. Producten met passie geproduceerd met daarop het etiket ‘mei leafde makke’ en dat ervaar je! Wat een prachtig voorbeeld van kringlooplandbouw in Fryslân.
Klik hier voor meer informatie over Zuivelmakerij Buurvrouw Durkje en de buren De Nije Mieden.
